Vastenactie
‘Je land is je leven’

Diaken Ed Doe, namens de MOV - Parochiefederatie RRM, H. Laurentius.

De jaarlijkse Vastenactiecampagne staat dit keer in het teken van het beschermen van landrechten van inheemse volken. Maar liefst 370 miljoen mensen horen tot een inheems volk. Ze bewonen meer dan 20% van het aardoppervlak en vaak wonen ze al generaties lang op de gronden van hun voorouders. Toch worden hun rechten vaak met voeten getreden als het gebied waar ze wonen wordt opgeëist door grote bedrijven of overheden. Hun recht op land raakt aan grote uitdagingen als voedselzekerheid, biodiversiteit, milieu en klimaat.

Het thema voor dit jaar is: ‘Je land is je leven’. Wellicht klinkt dit zwaar, maar het dekt wel volledig de inhoud. Zonder land, zonder grond, is er geen leven. Dagelijks worden mensen over de hele wereld uit hun huizen gezet omdat een overheid of grote onderneming zijn oog heeft laten vallen op de kostbare grond waar ze wonen. Zonder land heb je geen thuis, zonder land kun je geen waardig bestaan opbouwen en verdwijnt de identiteit. Economische belangen blijken helaas zwaarder te wegen dan de landrechten van de lokale bevolking.

Grote gevolgen voor lokale gemeenschappen en de biodiversiteit

De wereldwijde vraag naar grondstoffen en voedsel en de multinationals en overheden die daarop inspelen, hebben grote impact op het leven op aarde. Het zijn vooral de lokale gemeenschappen en ecosystemen die daarvan de grootste gevolgen dragen. Zo konden de meeste mensen in de betrokken gebieden zich voorheen goed zelf redden: ze hadden grond om te bewerken, water bij de hand en konden de oogst die ze zelf niet nodig hadden, verkopen op de lokale markt. Nu hebben ze geen vruchtbare grond en water meer voorhanden en moeten ze noodgedwongen werk zoeken om in hun levensonderhoud te voorzien. Vaak belanden ze als slecht betaalde dagloner op plantages en in mijnen of trekken ze naar de stad, in de hoop daar werk te vinden. Bovendien is het voedsel dat wordt geproduceerd op de plantages veelal bedoeld voor de export, dus landen die al tekorten hebben, krijgen nog grotere tekorten. Daarmee staat de voedselzekerheid van miljoenen mensen onder druk.

De grootschalige landontginning heeft grote gevolgen voor de biodiversiteit. Waar eerst een oerwoud stond met honderden soorten, komt een plantage met één gewas, of komt een reusachtig weideveld voor vleesproductie of een grote waterkrachtcentrale. Daarmee heeft de internationale voedingsmiddelenindustrie enorme impact op de biodiversiteit op aarde en op ons dieet. Zo komt meer dan 50% van onze proteïne- en calorie-inname van slechts drie gewassen: tarwe, mais en rijst. En slechts 12 soorten

zorgen voor 80% van ons totale voedselgebruik. Het verdwijnen van de biodiversiteit maakt onze ecosystemen en daarmee onze voedselvoorziening heel kwetsbaar voor klimaatveranderingen en ziektes!

‘Land’ is een belangrijk begrip in de Schrift

Vooral in het Oude Testament is land een kernbegrip: het land ontstaat door Gods scheppingskracht, God vertrouwt het land toe aan de mensen, de verwoesting van het land door de zondvloed, het leven als balling in een vreemd land, de tocht naar het beloofde land, en vele verhalen over de strijd om land te bezitten.

De campagnetitel ‘Je land is je leven’ weerspiegelt de elementen uit de Bijbelverhalen; het zorgdragen voor het land en de natuur, het land is je thuis voor generaties lang, mensen die verdreven worden door bedrijven die uit zijn op de rijkdom van het land, de verwoesting van de natuur door houtkap, grootschalige monocultuur en mijnbouw. Mensen die door oorlog moeten vluchten en tegelijkertijd met hun land ook alle bestaanszekerheid verliezen.

Elke zondag van de vastentijd in de lezingen komt er een verwijzing voor naar het belang van land voor de mensen. Op de eerste zondag wordt de heilsgeschiedenis van het Joodse volk in herinnering geroepen: de belofte aan Abram van land voor zijn nageslacht, de onderdrukking in Egypte, de tocht door de woestijn op weg naar het beloofde land. De zondagen daarna wordt telkens een element uit deze heilsgeschiedenis opgenomen. Uit het boek Genesis de belofte aan Abram, uit Exodus de roeping van Mozes om zijn volk te bevrijden, uit het boek Jozua horen we hoe het volk kan leven van het land en geen manna meer nodig heeft en in het boek Jesaja spreekt God: Zie, ik ga iets nieuws beginnen. Ik baan een weg door de woestijn en maak rivieren in de wildernis.

De mens is de kroon op de schepping

In het eerste boek Genesis staat geschreven dat de mens de kroon is op de schepping, dit betekent concreet dat God zijn schepping toevertrouwt aan de mens, dat is best een uitdaging voor de mens en ook een grote eer om deze schepping te mogen bewerken, beheren en onderhouden. Er zijn twee scheppingsverhalen te vinden in Genesis. Het eerste scheppingsverhaal is gebaseerd op de relatie God-mens en het tweede scheppingsverhaal is gebaseerd op de relatie mens-mens (wereld of ‘tuin’). Het is belangrijk om te vermelden dat alleen in dialoog met God de mens in staat is om de gegeven ‘tuin’ van God te kunnen bewerken en beheren.

SAMENWERKEN in onze federatie Rotterdam Rechter Maasoever, H. Laurentius

Wij willen dit jaar meewerken aan het campagne project:

‘Betere omstandigheden
voor Braziliaanse boeren’

De boeren in de Braziliaanse deelstaat Paraiba staan voor enorme uitdagingen. Er zijn twee groepen: boeren met en boeren zonder landrechten, oftewel: aanspraak op een eigen stuk grond. De eerste groep produceert voldoende voedsel, maar krijgt nauwelijks iets verkocht. De markten waarvan zij afhankelijk zijn, worden slecht georganiseerd of zijn onbekend bij potentiële kopers. Hierdoor verdienen deze gezinnen bijna niets. De boeren zonder landrechten produceren onvoldoende, omdat ze er de materialen niet voor hebben. Ze lopen constant gevaar om te worden verjaagd, waardoor investeren in gereedschap en andere benodigdheden riskant is. De groep verbouwt alleen snelgroeiende gewassen om in een minimaal levensonderhoud te kunnen voorzien, met ondervoeding als gevolg.

Met dit project willen wij de Braziliaanse boeren ondersteunen in hun strijd voor landrechten en ze tegelijkertijd helpen om de opbrengsten van hun oogst te vergroten. Het uiteindelijke doel is landrechten goed regelen en een betere maatschappelijke positie en een waardig bestaan voor alle boeren in Paraiba realiseren en dit wordt concreet gedaan door kassen te bouwen, waterreservoirs aan te leggen en gereedschap te verstrekken. Zo blijft de productie op peil en krijgen de boeren meer controle over hun oogst en opbrengsten. Ook versterken we hun netwerk door informatie te delen over de locaties van markten waar zij hun producten kunnen verkopen. Hierdoor weten zowel boeren als potentiële kopers waar ze moeten zijn. Bovendien krijgen aangesloten boeren het recht om mee te beslissen over landbouwbeleid. In totaal richten we ons op een groep van ongeveer 60 gezinnen.

Beste mensen, ik hoop dat wij in de Vastentijd solidair willen zijn met onze medemensen in Paraíba, Brazilië en dat we voor hen bidden dat zij hulp mogen ontvangen zodat ze in staat zijn om een waardig bestaan op te bouwen en dat zij vaardigheden en deskundigheid verwerven en wegen vinden om in hun levensonderhoud te blijven voorzien.

We kunnen helaas nog niet door de Corona-crisis met velen naar de kerk komen om dit project te steunen, maar het is wel mogelijk om een bijdrage over te maken op:

NL23INGB0000529226 tnv Parochie Laurentius en Elisabeth o.v.v. “Vastenactie 2022 RRM - Brazilië”.

Ik hoop dat deze Vastentijd voor u een tijd mag zijn om te mogen groeien in uw geloof, in hoop voor een betere wereld, zonder Corona en in veel liefde voor God en voor uw medemens.

Helpt u ook mee?

Alvast bedankt!